Phạm Nguyên Trường dịch
Cuốn sổ hộ chiếu có 32 trang, bìa
màu xanh và có dấu quốc huy. Hộ chiếu Cu Ba làm người ta dễ liên tưởng tới cái
thẻ ra vào chứ không phải là chứng minh thư. Nó tạo điều kiện cho chúng tôi rời
khỏi hòn đảo, nhưng có nó không có nghĩa là chúng tôi chắc chắn sẽ được ngồi
lên máy bay.
Chúng tôi sống trong đất nước duy
nhất trên thế giới mà để được nhận cuốn sổ nói trên chúng tôi phải thanh toán
không phải bằng loại tiền mà người ta trả cho chúng tôi trong ngày phát lương.
Giá của nó là “55 đồng Peso chuyển đổi được”: đối với người công nhân bình
thường thì đấy là khoảng ba tháng lương. Mặc dù việc sở hữu cuốn sổ đó là quyền
không thể tương nhượng của mỗi người dân sinh ra trên đất nước này, nhưng nó
lại là đặc quyền của những người có đồng tiền mạnh. Đồng tiền này phải kiếm
bằng cách khác chứ không phải như chính quyền vẫn hứa.