Liệu những người đang lèo lái nền kinh tế Nga đã có hẳn gần 2 năm để “đóng ngựa” có thúc được con ngựa kinh tế Nga phóng nước đại hay không?
Tháng đầu tiên của năm 2016 đến với nước Nga của V.Putin với “chiếc bập bênh” rất thiếu cân bằng, một bên là giá đôla lên đến gần 80 rub và bên kia là giá dầu chuẩn bị chạm ngưỡng 25 đôla/ thùng. Rõ ràng với người đứng đầu đất nước Nga, đó là những tin không thể tồi hơn được nữa.
Trong lịch sử, người Nga từng nhiều lần bị dồn đến chân tường nhưng đều thoát ra ngoạn mục: năm 1918 khi các nước Đế quốc bao vây và “chống lưng” cho Bạch vệ trong nội chiến; năm 1941 tưởng như họ đã không thể ngăn được bước chân của quân đội Hitler đang tiến đến tường Kremlin… Liệu lần này người Nga có lặp lại được những kỳ tích đó?
Giá dầu khó tăng, đồng rub trượt giá
Ngay trong tháng đầu năm 2016 này, giá dầu đã sụt đến 15%, đến hạ tuần có nhích trở lại do những điều chỉnh kích thích kinh tế của Liên minh Châu Âu, nhưng không đáng kể. Đà xuống của giá dầu trong suốt năm 2015 đã làm cho đồng rub là đồng tiền mất giá mạnh nhất trong số các nền kinh tế mới nổi: so với đôla Mỹ đã mất 7% trong năm. Giá dầu chưa hề có hứa hẹn được cải thiện do sự tham gia vào thị trường của Iran…
Khi những đánh giá cho rằng công nghiệp dầu đá phiến của Hoa Kỳ có thể bị phá sản hàng loạt các công ty vì thua lỗ, người ta cũng không dám tin chắc rằng nếu khu vực này đình đốn, thậm chí ngừng hoạt động thì giá dầu có tăng trở lại hay không. Hiện nay tốc độ khai thác của OPEC đã là quá lớn so với cung, thì Mỹ hoàn toàn có thể lại chuyển hướng sang đẩy mạnh nhập khẩu dầu với giá rẻ, đến khi giá dầu tăng trở lại thì tiếp tục tái khởi động dầu đá phiến…
Cho đến nay, Nga và Saudi Arabia là hai nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Nếu hai “ông lớn” này bắt tay được với nhau để thỏa thuận được việc khống chế lượng khai thác, thì hoàn toàn có thể ít nhiều tác động được giá dầu.
Tuy nhiên, ngày 27/1/2016 ông D.Peskov, người phát ngôn của Tổng thống Putin, cho biết vẫn chưa có được một thỏa thuận nào về khống chế sản lượng đầu ra giữa các nước xuất khẩu dầu. Lời giải vẫn nằm ở “giải pháp chính trị cho Syria” – khi mà Riyadh cương quyết “Bashar Al-Assad phải ra đi” còn Moscow thì vẫn khăng khăng bảo vệ người bạn đồng minh này.
Mối quan hệ chặt chẽ giữa giá dầu mỏ với tỷ giá đồng Rub Nga là quá rõ ràng. Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina cho biết mặc dù từ cuối năm 2014 đến nay các Ngân hàng Nga đã không được bán ngoại tệ và đồng Rub được thả nổi. Nước Nga bước sang năm 2016 với thông báo cắt giảm chi tiêu ngân sách càng cho thấy một chính sách “thắt lưng buộc bụng” đến mức khắc khổ với hầu bao ngoại tệ của đất nước.
Phải chăng đang có một sự lo sợ cho dự trữ ngoại tệ của nước Nga, khi mà trước mắt những người lãnh đạo đất nước chưa thấy được một khả năng chắc chắn để thoát khỏi khủng hoảng.
Có cắt được “cơn nghiện dầu”?
Mới đây, ông D.Medvedev cho rằng nền kinh tế Nga cần chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất. Tuy nhiên ông vẫn cho rằng cùng với giá dầu thấp và đồng rub trượt giá, lại là những cơ hội cho nền kinh tế Nga. Việc duy trì một đồng tiền nội tệ yếu là biện pháp kích thích xuất khẩu, nhất là mới đây Cục dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã tăng lãi suất đồng đôla, miễn là họ có thể chuyển đổi thành công cơ cấu sản xuất – xuất khẩu.
Trong Thông điệp Liên bang hồi đầu tháng 01/2016, Tổng thống V. Putin cho biết mặc dù tổng kim ngạch giảm, nhưng xuất khẩu vẫn vượt nhập khẩu 126,3 tỷ đôla Mỹ - minh chứng rõ nhất cho việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế là lựa chọn đúng đắn. Theo báo cáo của Bộ trưởng kinh tế Nga Alexei Ulyukayev, liên tục trong hai quý 2, 3 năm 2015, tổng sản phẩm quốc nội giảm 4,1 và 4,6%; nhưng riêng trong quý 4 chỉ giảm có 3,8%. Dường như nền kinh tế Nga đã bắt đầu thích nghi được với giá dầu thấp và biến động tỷ giá.
Giá dầu thấp làm cho những người lãnh đạo nước Nga hiểu rõ rằng nền kinh tế cần được “cắt cơn nghiện dầu”, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng càng nhiều càng tốt. Lệnh trừng phạt khiến khó vay vốn nhưng lại giúp cho doanh nghiệp trong nước buộc phải xoay sở trong khó khăn mà giảm thiểu được việc bị cuốn vào cơn lốc vay mượn không ngừng nghỉ trước đây. Hơn thế nó hạn chế tác động tiêu cực của mối tương quan đồng Rub trượt giá và sự phụ thuộc hàng hóa nhập khẩu. Đồng Rub yếu dẫn đến lạm phát, nhưng lại giúp cho các nhà xuất khẩu trong nước có lợi hơn khi thu ngoại tệ về…
Vấn đề là liệu nền kinh tế Nga có “chuyển hướng” được hay không – để hỗ trợ cho sự phục hồi và phát triển của những ngành kinh tế tiềm năng khác như nông nghiệp và máy công cụ… Nền kinh tế Nga đã nhanh chóng trở nên “nghiện dầu” – năm 2001 khi Putin bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên, dầu chiếm 30% thu ngân sách Liên bang, đến năm 2015 con số này là 44%. Nền kinh tế nước này chắc sẽ còn suy giảm thêm một năm 2016 nữa, rồi có thể sẽ có những thay đổi theo hướng tích cực.
Song song với những biện pháp về kinh tế, chắc chắn nước Nga của Putin sẽ phải tiếp tục tìm lời giải cho cuộc khủng hoảng Ukraine để từng bước dỡ bỏ lệnh trừng phạt từ phương Tây. Một giải pháp chính trị Syria và giá dầu, những nỗ lực ở Ukraine và lệnh trừng phạt, đều trong tầm tay Putin. Do đó trong thời gian sắp tới, ông Putin có thể sẽ có những bước đi tác động lên tình hình Syria cũng như Ukraine.
Ngạn ngữ Nga có câu “Người Nga đóng ngựa thì lâu nhưng phi ngựa thì rất nhanh.” Liệu những người đang lèo lái nền kinh tế Nga đã có hẳn gần 2 năm để “đóng ngựa” có thúc được con ngựa kinh tế Nga phóng nước đại hay không, câu trả lời còn đang ở phía trước.
Trong lịch sử, người Nga từng nhiều lần bị dồn đến chân tường nhưng đều thoát ra ngoạn mục: năm 1918 khi các nước Đế quốc bao vây và “chống lưng” cho Bạch vệ trong nội chiến; năm 1941 tưởng như họ đã không thể ngăn được bước chân của quân đội Hitler đang tiến đến tường Kremlin… Liệu lần này người Nga có lặp lại được những kỳ tích đó?
Tổng thống LB Nga Vladimir Putin đã đọc Thông điệp Liên bang năm 2015. Ảnh:Sputnik
Giá dầu khó tăng, đồng rub trượt giá
Ngay trong tháng đầu năm 2016 này, giá dầu đã sụt đến 15%, đến hạ tuần có nhích trở lại do những điều chỉnh kích thích kinh tế của Liên minh Châu Âu, nhưng không đáng kể. Đà xuống của giá dầu trong suốt năm 2015 đã làm cho đồng rub là đồng tiền mất giá mạnh nhất trong số các nền kinh tế mới nổi: so với đôla Mỹ đã mất 7% trong năm. Giá dầu chưa hề có hứa hẹn được cải thiện do sự tham gia vào thị trường của Iran…
Khi những đánh giá cho rằng công nghiệp dầu đá phiến của Hoa Kỳ có thể bị phá sản hàng loạt các công ty vì thua lỗ, người ta cũng không dám tin chắc rằng nếu khu vực này đình đốn, thậm chí ngừng hoạt động thì giá dầu có tăng trở lại hay không. Hiện nay tốc độ khai thác của OPEC đã là quá lớn so với cung, thì Mỹ hoàn toàn có thể lại chuyển hướng sang đẩy mạnh nhập khẩu dầu với giá rẻ, đến khi giá dầu tăng trở lại thì tiếp tục tái khởi động dầu đá phiến…
Cho đến nay, Nga và Saudi Arabia là hai nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Nếu hai “ông lớn” này bắt tay được với nhau để thỏa thuận được việc khống chế lượng khai thác, thì hoàn toàn có thể ít nhiều tác động được giá dầu.
Tuy nhiên, ngày 27/1/2016 ông D.Peskov, người phát ngôn của Tổng thống Putin, cho biết vẫn chưa có được một thỏa thuận nào về khống chế sản lượng đầu ra giữa các nước xuất khẩu dầu. Lời giải vẫn nằm ở “giải pháp chính trị cho Syria” – khi mà Riyadh cương quyết “Bashar Al-Assad phải ra đi” còn Moscow thì vẫn khăng khăng bảo vệ người bạn đồng minh này.
Mối quan hệ chặt chẽ giữa giá dầu mỏ với tỷ giá đồng Rub Nga là quá rõ ràng. Thống đốc Ngân hàng trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina cho biết mặc dù từ cuối năm 2014 đến nay các Ngân hàng Nga đã không được bán ngoại tệ và đồng Rub được thả nổi. Nước Nga bước sang năm 2016 với thông báo cắt giảm chi tiêu ngân sách càng cho thấy một chính sách “thắt lưng buộc bụng” đến mức khắc khổ với hầu bao ngoại tệ của đất nước.
Phải chăng đang có một sự lo sợ cho dự trữ ngoại tệ của nước Nga, khi mà trước mắt những người lãnh đạo đất nước chưa thấy được một khả năng chắc chắn để thoát khỏi khủng hoảng.
Có cắt được “cơn nghiện dầu”?
Mới đây, ông D.Medvedev cho rằng nền kinh tế Nga cần chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất. Tuy nhiên ông vẫn cho rằng cùng với giá dầu thấp và đồng rub trượt giá, lại là những cơ hội cho nền kinh tế Nga. Việc duy trì một đồng tiền nội tệ yếu là biện pháp kích thích xuất khẩu, nhất là mới đây Cục dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã tăng lãi suất đồng đôla, miễn là họ có thể chuyển đổi thành công cơ cấu sản xuất – xuất khẩu.
Trong Thông điệp Liên bang hồi đầu tháng 01/2016, Tổng thống V. Putin cho biết mặc dù tổng kim ngạch giảm, nhưng xuất khẩu vẫn vượt nhập khẩu 126,3 tỷ đôla Mỹ - minh chứng rõ nhất cho việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế là lựa chọn đúng đắn. Theo báo cáo của Bộ trưởng kinh tế Nga Alexei Ulyukayev, liên tục trong hai quý 2, 3 năm 2015, tổng sản phẩm quốc nội giảm 4,1 và 4,6%; nhưng riêng trong quý 4 chỉ giảm có 3,8%. Dường như nền kinh tế Nga đã bắt đầu thích nghi được với giá dầu thấp và biến động tỷ giá.
Giá dầu thấp làm cho những người lãnh đạo nước Nga hiểu rõ rằng nền kinh tế cần được “cắt cơn nghiện dầu”, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng càng nhiều càng tốt. Lệnh trừng phạt khiến khó vay vốn nhưng lại giúp cho doanh nghiệp trong nước buộc phải xoay sở trong khó khăn mà giảm thiểu được việc bị cuốn vào cơn lốc vay mượn không ngừng nghỉ trước đây. Hơn thế nó hạn chế tác động tiêu cực của mối tương quan đồng Rub trượt giá và sự phụ thuộc hàng hóa nhập khẩu. Đồng Rub yếu dẫn đến lạm phát, nhưng lại giúp cho các nhà xuất khẩu trong nước có lợi hơn khi thu ngoại tệ về…
Vấn đề là liệu nền kinh tế Nga có “chuyển hướng” được hay không – để hỗ trợ cho sự phục hồi và phát triển của những ngành kinh tế tiềm năng khác như nông nghiệp và máy công cụ… Nền kinh tế Nga đã nhanh chóng trở nên “nghiện dầu” – năm 2001 khi Putin bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên, dầu chiếm 30% thu ngân sách Liên bang, đến năm 2015 con số này là 44%. Nền kinh tế nước này chắc sẽ còn suy giảm thêm một năm 2016 nữa, rồi có thể sẽ có những thay đổi theo hướng tích cực.
Song song với những biện pháp về kinh tế, chắc chắn nước Nga của Putin sẽ phải tiếp tục tìm lời giải cho cuộc khủng hoảng Ukraine để từng bước dỡ bỏ lệnh trừng phạt từ phương Tây. Một giải pháp chính trị Syria và giá dầu, những nỗ lực ở Ukraine và lệnh trừng phạt, đều trong tầm tay Putin. Do đó trong thời gian sắp tới, ông Putin có thể sẽ có những bước đi tác động lên tình hình Syria cũng như Ukraine.
Ngạn ngữ Nga có câu “Người Nga đóng ngựa thì lâu nhưng phi ngựa thì rất nhanh.” Liệu những người đang lèo lái nền kinh tế Nga đã có hẳn gần 2 năm để “đóng ngựa” có thúc được con ngựa kinh tế Nga phóng nước đại hay không, câu trả lời còn đang ở phía trước.
Nguồn Vietnamnet
No comments:
Post a Comment