Phạm
Nguyên Trường dịch
Chúng ta vẫn phải chờ và xem
quan hệ giữa Nga và phương Tây xấu đến mức nào: khá nhiều thứ còn phụ thuộc vào
những việc sẽ xảy ra trong vài tuần tới ở Ukraine, đặc biệt Nga sẽ hành động
hung hăng đến mức nào ở các thành phố phía Đông như Lugansk, Donetsk và
Kharkiv. Liệu Moscow có chấp nhận kết quả của “cuộc trưng cầu dân ý” ngày hôm
qua và chính thức sáp nhập Crimea hay không cũng là tác nhân vô cùng quan
trọng.
Nhưng những dấu hiệu ban đầu là
không tốt. Trên thực tế, mỗi dấu hiệu đều trực tiếp chỉ cho người ta thấy khả
năng leo thang và thảm họa. Các nhà phân tích hàng đầu như Fyodor Lukyanov gọi
cuộc khủng hoảng hiện nay là sự cáo chung của kỷ nguyên kéo dài 25 năm trong
quan hệ giữa Nga và phương Tây, và dường như các tính toán của điện Kremlin đã
trải qua một sự thay đổi nhanh chóng và dứt khoát từ cố gắng nhằm ít nhất là
xoa dịu những mối lo ngại của phương Tây sang dùng xe ủi đất lao thẳng vào họ.
Trong khi điện Kremlin có thể
cảm thấy tràn đầy sinh lực và mạnh bạo nhờ đi theo chính sách bài phương Tây
hung hăng của mình, trong khi Putin và nhóm cố vấn thân cận của ông ta rất có
thể có cảm giác run sợ gián tiếp vì đã vất bỏ tất cả những sự vờ vịt và nói với
Mỹ và Liên minh châu Âu những suy nghĩ thực sự của mình về họ, tôi tin rằng
trong tương lai rất gần họ sẽ phải hối tiếc. Vì sao? Không phải vì Mỹ và EU có
đủ sức mạnh, cũng không phải là vì Nga sẽ tự động thể hiện lòng “tôn kính” các
đối tác phương Tây.
Nga sẽ hối tiếc vì đã quay sang chống phương Tây, sự cải thiện
tình hình kinh tế của đất nước này trong 15 năm qua chỉ có thể xảy ra là vì
nước này ngày càng được nhiều người coi là đất nước “bình thường”, có thể đầu
tư và kinh doanh ở đấy. Nga chưa hội nhập hoàn toàn vào nền kinh tế thế giới,
nhưng năm 2014 nước này đã hội nhập nhiều
hơn bao giờ hết, đấy là nói
so với những năm 1990 hỗn loạn hay những năm đầu của nhiệm kỳ đầu tiên của tổng
thống Putin, tức là những năm được gọi là “tốt”. Thương mại của Nga với EU bùng
nổ trong suốt thập kỷ qua, và trong khi kết quả của tăng trưởng kinh tế không
được chia sẻ một cách đồng đều, rất nhiều người Nga đã có lối sống tiêu dùng
ngày càng giống như của phương Tây.
Sự gia tăng của lối sống tiêu
dùng phụ thuộc không chỉ vào quan hệ giữa chính phủ với chính phủ – ngay cả sau
vụ 11/9 Nga và phương Tây vẫn rất nghi ngờ nhau – mà còn phụ thuộc vào sự phát
triển dần dần của những mối liên kết hữu cơ giữa con người và các doanh nghiệp.
Những mối lien kết loại này có thể rất khó hình thành, nhưng lại cực kỳ dễ vỡ.
Sự rúng động tại các thị trường chứng khoán Nga cho thấy cuộc xâm lược Crimea
của Nga dường như đã thuyết phục được cực kì nhiều người rằng Nga không phải là
nơi đặc biệt tốt để đầu tư.
Thị trường chứng khoán đã có
phản ứng rất rõ ràng và không úp mở trước sự can thiệp của Nga vào Ukraine:
“Đây là một ý tưởng khủng khiếp!”. Ban lãnh đạo của Nga đã đưa tín hiệu hoàn
toàn ngược lại. Không khó thấy lý do vì sao các nhà đầu tư hoảng loạn. Môi
trường kinh doanh của Nga chưa bao giờ được coi là đặc biệt thuận lợi, nhưng
mọi người đều hiểu rằng các nhà chức trách đã đưa ra những quyết định hợp lý và
họ đang hành động theo luật chơi, trong đó đầu tư nước ngoài và tăng trưởng
kinh tế là quan trọng và cần được hoan nghênh. Nhưng bây giờ dường như không
còn như thế nữa. Từ quan điểm của một nhà đầu tư điển hình, các nhà chức trách
Nga – bằng việc nhấn mạnh liên tục của họ về tính chất “tự vệ” của lực lượng ở
Crimea và tiến hành cuộc “chiến tranh thông tin” toàn diện – dường như đã đánh
mất lí trí.
Vì nhiều lý do, các biện pháp trừng phạt chính thức của phương
Tây nhắm vào Nga có thể sẽ không có quá nhiều ảnh hưởng: nền kinh tế Nga phụ
thuộc nhiều vào xuất khẩu hàng hoá được giao dịch trên thị trường thế giới và
không thể dễ dàng dùng những nguồn khác để thay thế. Nhưng tác hại mà họ tự gây
ra cho uy tín của nước Nga thì nghiêm trọng hơn nhiều. Thực chất, trong mấy
tuần qua Nga đã đưa cho các nhà đầu tư phương Tây đoạn phim quảng cáo thương
mại có thể được tóm tắt như: “Liên Xô đã quay trở lại, trong bất kỳ trường hợp nào cũng không được giao
cho chúng tôi bất kỳ số tiền nào của bạn!”. Thực tế phức
tạp hơn nhiều, phải không? Đúng thế. Nhưng thế giới không công bằng, và nó luôn
luôn xuất phát từ kết luận cho rằng việc sử dụng quân đội Nga ở Ukraine sẽ gặp
phải sự kinh hoàng và thiếu cảm thông từ phương Tây. Ban lãnh đạo điện ở
Kremlin biết thế, nhưng họ không cần quan tâm.
Putin và nhóm cố vấn thân cận của ông ta quyết định rằng họ muốn
xây dựng một nước Nga “vĩ đại” trên trường quốc tế. Các chỉ dấu ban đầu cho
thấy rằng Nga gần như chắc chắn sẽ là nước nghèo hơn và bị cô lập hơn so với
trước kia. Có lẽ ban lãnh đạo ở điện Kremlin hài lòng với phương án đó. Còn
nhân dân Nga? Tôi có những mối nghi ngờ của mình.
Nga sẽ rúm ró trong sự bao vây của Mỹ và Phương Tây!
ReplyDeleteDẫu luôn chứng tỏ là người dịch thuật khách quan, nhưng xem ra Phạm Nguyên Trường vẫn chỉ là gã tín đồ hạng bét của Mỹ và phưng Tây mà thôi! Thảm hại thay những kẻ luôn ngộ nhận mình là trí thức cao siêu. Thực chất họ chỉ là những con mọt sách không bao giờ thoát khỏi cái bóng của chủ nghĩa giáo điều cứng nhắc thô thiển!
ReplyDeleteKhông biết Trần Cẩm Khê thấy mình nói là trí thức cao siêu ở chỗ nào, thực ra mình thấy bài thì dịch, phần nhiều là chưa đọc, dịch xong thì đưa lên cửa sổ, coi là 1 cách nhìn, ai đọc và nghĩ thế nào thì tùy họ thôi.
Delete