Trích từ trang 223 đến trang 231 tác phẩm Phân biệt thật giả
Những người chỉ trích không thể mô tả chính xác sự thật về nước Mỹ, vì cho đến mãi thời gian rất gần đây người ta vẫn chưa thể xác định chính xác sự thật thực sự là gì. Nếu không đặt vấn đề rằng, biểu hiện không phải là bản chất thì các đánh giá của xã hội vẫn phản ánh các định vị, vốn là kết quả của tính nhị nguyên. Những thành kiến của bản ngã tự động xác định những gì nó quan sát được là đúng. Tương tự, trước khi phát hiện ra tia X, cộng hưởng từ hoặc công thức máu, các bác sĩ lâm sàng thường chẩn đoán không chính xác, vì thiếu các công cụ đó và không có công nghệ hiện đại.
Mỹ là chủ đề nghiên cứu
cực kỳ ấn tượng, và nghiên cứu ý thức là một phương pháp hoàn toàn mới trong
xem xét và phân tích, tương tự như X-quang, nó cho thấy những nền tảng tiềm ẩn
của cả điểm yếu và điểm mạnh của đất nước này. Nghiên cứu có thể bắt đầu với một
số sự kiện không thể chối cãi được và có thể kiểm chứng được về mặt thống kê, rồi
lấy đó làm cơ sở để tiếp tục theo đuổi cuộc điều tra.
Mỹ là chế độ nhân tài
trị dân chủ, cộng hòa hiến định và hiện là quốc gia hùng mạnh nhất thế giới. Nước
này có thu nhập bình quân đầu người khá cao, người dân có tình trạng sức khỏe
tương đối tốt, tuổi thọ cao, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh thấp, năng suất lao động
tính theo giờ khá cao và sản lượng hàng hóa hoặc dịch vụ đều cao, tất cả đều diễn
ra trong nền kinh tế tự do, trong đó mỗi cá nhân đều được hưởng quyền tự do và có
các mạng lưới an sinh nâng đỡ ngay từ tầng kinh tế thấp nhất. Lòng nhân từ của
nó, cả với tư cách một quốc gia (mỗi năm viện trợ nước ngoài 59 tỷ đô la) lẫn
tư cách cá nhân, vượt xa bất kỳ quốc gia nào khác và chưa từng có trong lịch sử.
(Nước Mỹ cung cấp tới 40% hoạt động từ thiện của thế giới). Viện trợ của chính
phủ Hoa Kỳ được bổ sung bằng những khoản đóng góp to lớn từ các cá nhân, cũng
như hầu hết các tập đoàn lớn, chẳng hạn như Pfizer, Coca Cola, Exxon,
Citigroup, Quỹ Gates, Chuỗi phòng thí nghiệm Abbott, Johnson & Johnson,
Nike, General Electric, First Data, PepsiCo, Marriott, Starbucks và nhiều công
ty khác (Regan, 31/12/04). Mỹ là nước tha thứ cho những kẻ thù cũ của mình và
sau đó tự nguyện giúp họ xây dựng lại đất nước, điều này thể hiện qua việc các
công dân Hoa Kỳ hy sinh thành quả lao động của mình để đóng thuế. Mỹ cho phép tự
do thực hành tôn giáo, và đồng thời, tự do không theo tôn giáo. Mọi người đều
được bầu cử một cách bình đẳng, văn chương và các phương tiện truyền thông
không bị chính phủ kiểm duyệt.
Ngoài ra, quyền tự do
ngôn luận đạt mức độ chưa từng có. Của cải của những người Mỹ trung bình vượt
xa sức tưởng tượng thậm chí là hoang đường nhất của các nền văn hóa khác (68%
các gia đình có nhà riêng). Trong khi đó có những quốc gia mà người ta phải làm
việc suốt ngày với mức lương chưa tới 1 đô la một ngày. 67% dân số thế giới sống
với thu nhập tương đương 2 đô la Mỹ hoặc ít hơn mỗi ngày. Giáo dục có mặt ở khắp
nơi, dành cho tất cả mọi người, và thuế mà người dân đóng hỗ trợ cho việc giáo
dục những đứa trẻ thậm chí không phải là con của họ.
Nước Mỹ cũng có tỷ lệ
người biết chữ rất cao, và giáo dục công lập là toàn diện, miễn phí và phổ biến
rộng rãi, không cần thủ tục. Có rất nhiều thư viện, viện bảo tàng và phòng
trưng bày nghệ thuật, cũng như rất nhiều các khu giải trí, công viên, sân chơi,
hồ bơi, thủy cung và cung thiên văn. Ngay cả những công dân nghèo khó nhất cũng
có thể tiếp cận với thành quả của khối tài sản mà ngay cả những ông vua vĩ đại
nhất trước đây cũng không có được.
Kỹ thuật chăm sóc sức
khỏe có chất lượng cao đến mức công dân từ các quốc gia khác, kể cả những người
cầm quyền ở các xứ đó, đang đổ xô đến đất nước này vì trình độ chuyên môn y tế
cao cấp của nó. Tuy nhiên, khoảng một phần ba người Mỹ dưới 64 tuổi không có bảo
hiểm y tế (82 triệu người, tính đến tháng 6 năm 2004), và một tỷ lệ tương tự
cũng không có bảo hiểm nhân thọ, cũng như không có di chúc hợp pháp. Do chi phí
gia tăng, các lợi ích y tế đang bị các nhà tuyển dụng cắt giảm, vì họ đang ở
trong cuộc cạnh tranh trên toàn thế giới với các quốc gia có chi phí lao động
thấp hơn hẳn, vì ở những nước đó không chỉ có mức lương thấp hơn mà còn không
có các khoản phúc lợi làm tăng chi phí. Bảo hiểm y tế thường là một quyết định
tài chính chứ không phải quyết định liên quan đến sức khỏe, và đáng chú ý là
ngay cả những người nhập cư bất hợp pháp cũng được tiếp cận với chăm sóc y tế
giống như người nghèo thông qua nhiều chương trình được tài trợ công khai. Các
loại dược phẩm được sản xuất ở Hoa Kỳ lan tràn khắp thế giới mà không bên nào
khác phải góp của vào số tiền hàng triệu đô la để phát triển một loại thuốc mới
(hiện nay là 7 triệu đô la). Các nước khác, được biên giới quốc gia che chở,
sau đó sao chép kết quả của những công trình nghiên cứu này và bán phá giá vào
thị trường Hoa Kỳ.
Chi phí chăm sóc sức khỏe
ở Hoa Kỳ là cao nhất thế giới và đang tăng lên do các yêu cầu từ tầng tầng lớp
lớp quản lý hành chính và luật pháp ngày một chồng chất. Các quy định về chăm
sóc sức khỏe tiêu tốn 256 tỷ đôla Mỹ mỗi năm, với tỷ lệ chi phí/lợi ích là 2/1
và khiến ít nhất bảy triệu người Mỹ phải từ bỏ hệ thống chăm sóc sức khỏe. Các
quy định của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm tiêu tốn 49 tỷ đô la mỗi năm,
nhưng chỉ cung cấp được 7 tỷ đô la lợi ích.
Hệ thống trách nhiệm y
tế tiêu tốn 114 tỷ đô la nhưng chỉ cung cấp được 33 tỷ đô la lợi ích. Các quy tắc
bảo hiểm bắt buộc tiêu tốn 15 tỷ đô la nhưng chỉ cung cấp được 13 tỷ đô la lợi
ích (Arizona Medical Journal, 2004).
Bảo hiểm cho sai sót của bác sỹ cũng làm tăng phí dịch vụ y tế, trong khi tiền
công trả cho bác sĩ trên thực tế chỉ vừa vặn theo kịp lạm phát và mới bằng 10%
chi phí thực tế. Cái làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe không phải là chi phí
thực tế cho bảo hiểm do sai sót của bác sỹ mà là môi trường kiện tụng của ngành
này, trong đó luật về vi phạm trách nhiệm dân sự khuyến khích người ta kiện tụng
trong một xã hội ngày càng tự cho mình có nhiều “quyền” và hoạt động ngày càng
phù hợp với mô hình nạn nhân/thủ phạm; bộ luật này cũng là nguyên nhân khiến
cho Lodmell và Lodmell viết tác phẩm The
Lawsuit Lottery (tạm dịch: Ngành xổ số kiện tụng - 2004). Thực trạng như thế
làm cho người ta có kỳ vọng không thực tế là kết quả lúc nào cũng tối ưu, và nếu
ai đó chết vì bệnh hiểm nghèo thì đấy phải là lỗi của người nào đó, v.v. Nó còn
dẫn đến việc bác sĩ chữa bệnh theo lối phòng thủ, chẳng hạn như họ chỉ định đủ
thứ xét nghiệm đắt tiền và làm đi làm lại các thủ tục (ví dụ, chụp cộng hưởng từ
giá 3.000 đôla chứ không chụp X-quang giá chỉ 100 đô la, v.v.)
Nghiên cứu nhận thức chỉ
ra rằng chỉ có khoảng 4,0% những người ở dưới đáy xã hội là có điểm hiệu chỉnh
trên 200, còn phần lớn có điểm hiệu chỉnh cực kỳ thấp - thực ra là dưới 100 (Thờ
ơ). Những người thực sự “thất cơ lỡ vận” vướng vào ma túy, nhà tù, tội phạm,
nghèo đói, tàn bạo và không quan tâm đến người khác. Họ sống chủ yếu bằng thái
độ đổ lỗi cho người khác, tự bao biện, và các cơ chế của bản ngã khiến cho họ tự
làm mình yếu đi.
Khoảng 3,0 đến 4,0% dân
số nói chung đang ở trong nhà giam, nhà tù hoặc bị án treo, và trong nhóm tiểu
văn hóa này tầng ý thức trung bình là từ 40 đến 50. Nhóm người hay tái phạm này
có đặc điểm là nghiện ngập, phạm tội và rối loạn nhân cách, trong đó có tỷ lệ
khá lớn những người thái nhân cách với khu vực vỏ não trước trán phát triển kém
thấy rõ do di truyền. Một số đặc điểm quan trọng của những người có vấn đề là họ
không có khả năng kiểm soát những cơn bốc đồng hoặc trì hoãn việc làm cho mình
hài lòng, không học được kinh nghiệm, không tôn trọng thẩm quyền và quyền của
người khác và không lường trước được hậu quả. Sự thiếu động lực và thái độ chống
lại quá trình điều trị hoặc tái tạo động lực của họ là do cốt lõi cứng đầu cứng
cổ của thái độ ái kỷ thái quá, tự cho mình là trung tâm.
Từ các thảo luận và dữ
liệu đã trình bày, rõ ràng là thất bại về mặt xã hội của các cá nhân hoặc nhóm
người nào đó không phải do “nguyên nhân” bên ngoài, chẳng hạn như chủng tộc, nền
chính trị hay xã hội Mỹ (tức là hệ hình Newton hạn chế), mà đó là hệ quả của hiệu
ứng trường. Nội dung của trường này là hệ quả của chính đặc tính của trường (ví
dụ, nguyên tắc “cửa sổ vỡ[1]).
Cũng giống như nồi của đầu bếp có thể cuốn hút muối và tiêu, cà rốt, khoai tây,
cà chua, thịt bò và thịt gà ăn dở, trường năng lượng thấp cũng thu hút ma túy,
bạo lực, bệnh tật, suy dinh dưỡng, nghèo đói, bạo lực, nhà tù, ma túy, rượu và
tình trạng bẩn thỉu. “Nồi nấu” trường năng lượng tiêu cực có sức hút đối với
các nguyên liệu. Cà rốt không làm cho chút khoai tây bám vào nồi, muối và hạt
tiêu cũng không làm cho mẩu thịt gà bám vào hay làm cho nước sôi. Nguồn gốc của
hiện tượng là ở bên trong, thuộc về bản chất và mang tính bẩm sinh chứ không phải
ngoại sinh, không phải là hệ quả của những thứ bên ngoài. Không ai “làm cho”
người nào đó vứt rác ra đường, mẩu rác đó tự nó là dấu hiệu quan trọng cho thấy
chân tướng của sự việc.
Tương
quan giữ tầng ý thức và các vấn đề xã hội
Tầng ý thức |
Tỷ lệ thất nghiệp |
Tỷ lệ nghèo đói |
Hạnh phúc – “Cuộc đời như thế là
được rồi” |
Tỷ lệ tội phạm |
600+ |
O% |
0% |
100% |
0% |
500-600 |
0% |
0% |
98% |
0,5% |
400-500 |
2% |
0,5% |
79% |
2,0% |
300-400 |
7% |
1,0% |
70% |
5,0% |
200-300 |
8% |
1,5% |
60% |
9,0% |
100-200 |
50% |
22,0% |
15% |
50,0% |
50-100 |
75% |
40,0% |
2% |
91% |
<50 |
97% |
65% |
0% |
98% |
Có thể thấy rằng mặt
trái ở đây không phải là do văn hóa, kinh tế hay quốc gia nói chung của Mỹ “gây
ra” mà là hệ quả tự động của chính toàn thể người dân, vốn đại diện cho toàn bộ
quá trình tiến hóa của ý thức con người ở tất
cả các nước. Cho dù dường như là “công bằng” hay không “công bằng” (xem phần
cuối của chương này), mỗi yếu tố chỉ là “cái đang là” như một biểu hiện của tiềm
năng riêng của nó trong một bối cảnh và thời điểm nhất định.
Theo Cục điều tra dân số
Hoa Kỳ (tháng 8 năm 2004), nghèo đói là điều kiện sống của khoảng 12,5%, hay
35,9 triệu người Mỹ (trong tổng số 300 triệu dân). Mức độ nghèo đói này được
xác định dựa trên định nghĩa của bộ máy quản lý hành chính quan liêu. Tỷ lệ
nghèo đói tính theo phần trăm sẽ gia tăng nếu họ tăng ngưỡng thu nhập ở mức
nghèo và giảm đi nếu họ giảm ngưỡng thu nhập ở mức nghèo. “Tầng nghèo” ở Hoa Kỳ
cao hơn thu nhập của 90% dân chúng các nước nghèo hơn.
Thu nhập trung bình của
một hộ gia đình ở Hoa Kỳ là 43.318 đô la. Người nghèo ở Mỹ có ô tô hoặc phương
tiện giao thông công cộng, tủ lạnh, đài, hệ thống cấp và thoát nước, nước sạch,
điện, hỗ trợ y tế, phúc lợi, cấp cứu và cảnh sát, v.v., người nghèo ở các nền
văn hóa khác không tiếp cận được với tất cả những thứ vừa nói. Các vấn đề cơ bản
phản ánh năng lượng tiêu cực ở đầu vào, vốn có ảnh hưởng chung đến tác động của
trường tổng thể. Thay đổi lớn, đầy kịch tính diễn ra bên dưới tầng ý thức 200
có vai trò quan trọng về mặt xã hội học. Tỷ lệ thất nghiệp nhảy một bước từ 8,0
lên 50%; nghèo đói leo thang từ 1,5 lên 22%; hạnh phúc giảm từ 60 xuống còn
15%, và tội phạm tăng vọt từ 9 lên 50%.
Có thể lập ra các biểu
đồ tương quan tương tự để chỉ ra mô thức gần như giống hệt nhau giữa tỷ lệ phần
trăm của mỗi tầng ý thức với tỷ lệ mắc bệnh về thể chất, rối loạn tâm thần, nạn
nhân của tội phạm, tai nạn ô tô, bảo hiểm y tế, tỷ lệ mắc bệnh AIDS và bệnh lây
qua đường tình dục, tỷ lệ người bị bắt giữ, bạo lực gia đình, lạm dụng trẻ em, đi
tù, tỷ lệ sinh, thành viên băng đảng, tiếp xúc với phương tiện truyền thông bạo
lực, ma túy và thời gian trẻ em xem truyền hình. Mỗi tuần, một đứa trẻ thường
xem ít nhất hai mươi tám giờ chương trình truyền hình cấp thấp, xem hơn tám
nghìn vụ giết người khi mới đang học tiểu học (Winik, 2004). Trong 75% các câu
chuyện giết người, kẻ giết người không bị bắt và bỏ đi, không hề ăn năn và thường
đi kèm hình ảnh anh hùng được thổi phồng lên, cùng với vẻ tàn bạo, báng bổ, tục
tĩu, và những hình ảnh tình dục gây ấn tượng mạnh.
Trong khi công chúng tập
trung chú ý vào các vấn đề kinh tế - xã hội của các khu dân cư trong thành phố,
thì những khiếm khuyết tương tự cũng có thể thấy ở những vùng nửa quê nửa tỉnh.
Báo chí của các thị trấn nhỏ phản ánh cùng các vấn đề đang diễn ra một cách phổ
biến ở các thành phố lớn. Báo cáo của Tòa
án (Court Report, tháng 7 năm 2004) cho hay một thị trấn điển hình với số
dân vài nghìn người (trong một tuần) có hai mươi bảy vụ bắt giữ vì các hành vi
gây rối trật tự, phạm pháp, say xỉn, lái xe mà không có bằng hoặc bị đình chỉ bằng
lái, bạo lực gia đình, lái xe trong tình trạng say xỉn hoặc không có bảo hiểm,
v.v ... Nói chung, những người vi phạm luật pháp có điểm hiệu chỉnh 185, họ thường
tái phạm và thiếu trách nhiệm cá nhân.
Trong các hệ thống
không có tự do kinh doanh, tỷ lệ đói nghèo thực sự cao hơn rất nhiều. Tự do đưa
đến một mức độ rủi ro nhất định, nhưng rủi
ro buộc người ta phải nỗ lực và dám nghĩ dám làm. Ngược lại, các cộng đồng phúc
lợi tự mãn hơn và ít đổi mới hơn, vì chính phủ chịu trách nhiệm về sự tồn tại của
họ
Sức
mạnh của nước Mỹ
Cả người bi quan và người
lạc quan đều buồn bã nhận xét rằng cuộc sống của con người trần thế không phải
là hoàn toàn tốt đẹp và cũng không phải là thiên đường, và người có suy nghĩ kết
luận rằng, nó dường như là khu vực để tiến hành thí nghiệm, để chuẩn bị cho
công việc mới, hoặc là trường học dạy cho người ta về cơ hội, nó cung cấp cho họ
một tiềm năng gần như vô hạn cho quá trình phát triển cá nhân và tâm linh. Để hiểu
được cái dường như là sự bất bình đẳng trong đời sống của con người, quan trọng
là phải nhớ rằng, ngay từ khi mới chào đời mỗi người đã có một tầng ý thức có
thể hiệu chỉnh và toàn bộ hành trình của con tàu đã xuất hiện trên la bàn.
Mặc dù có những hạn chế,
xã hội Mỹ vẫn có điểm hiệu chỉnh 421, cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế
giới. Chính nền tảng và cơ cấu của chính phủ xuất phát từ những lý tưởng cao cả
nhất. Chế độ dân chủ (thực ra là nước cộng hòa hiến định) có điểm hiệu chỉnh
cao hơn bất kỳ hình thức chính phủ thịnh hành nào khác (điểm hiệu chỉnh 410);
tuy nhiên, nó không phải là hoàn hảo mà chỉ ở tầng chính trực, thành ý và trách
nhiệm giải trình tương đối cao. Quyền lực của chính phủ là do sự ưng thuận tự
do của người bị cai trị, điều này tự thân nó khác hẳn với các chính phủ chỉ dựa
vào vũ lực và không có sự ưng thuận tự do của người dân. Quan điểm tích cực về
nước Mỹ không phải mang tính lạc quan, mà chỉ đơn giản là cái nhìn thực tế.
Sự vĩ đại có một không
hai của nước Mỹ là nội dung chính của tác phẩm Nền dân trị Mỹ của de Tocqueville (1835; điểm hiệu chỉnh 455) và từ
đó đã được nhiều nhà tư tưởng và chính khách kế tiếp nhau chứng thực. Hillary
Clinton từng tuyên bố: “Mỹ là đất nước vĩ đại nhất mà thế giới từng thấy” (TV
News, New York, ngày 21 tháng 6 năm 2004). Chủ đề này được tiếp tục trong Định nghĩa nước Mỹ, là chủ đề của một số
đặc biệt của tờ U. S. News & World
Report (tháng 6 năm 2004).
Việc hiệu chỉnh các tầng
sự thật và các tầng ý thức có tính thực dụng cao. Nó giúp tiết kiệm thời gian
và công sức nhằm tìm hiểu các hiện tượng bằng cách cắt bỏ tất cả những gì mang
tính khoa trương hình thức và nhanh chóng đi vào cốt lõi của một vấn đề. Điểm
hiệu chỉnh giống như một bức ảnh chụp nhanh, nắm bắt được bản chất của một vấn
đề. Tầng đã hiệu chỉnh tiết lộ một cách ngắn gọn và dễ hiểu cái thực sự đang
là.
Kinh
tế Hoa Kỳ
Đây là “người khổng lồ”
mà đô đốc Yamamoto đã vô cùng hối hận vì trót đánh thức khi ông tấn công Trân
Châu Cảng. Hóa ra nó là kẻ thù đáng gờm vì nền công nghiệp Mỹ có lẽ đã chứng tỏ
nó là bất khả chiến bại. Nền kinh tế Mỹ, sản phẩm của kinh doanh tự do và vốn
tài chính, hóa ra lại là bức tường thành và pháo đài của tự do mà thế giới tự
do được hưởng cho đến ngày nay. Vì một nền kinh tế rộng lớn không thể xuất hiện
mà không có vốn nên rất đáng để tìm hiểu xem bản chất của vốn là gì.
Quan niệm chung cho rằng
vốn có nghĩa là của cải hoặc tiền trong ngân hàng. Người ta không nhận ra rằng
nguồn gốc đích thực của vốn là khả năng sáng tạo của tâm trí, dẫn đến hệ quả tất
yếu là tích lũy tiền bạc, hoặc tích lũy tiền bạc là kết quả tự động của sáng tạo,
thiên tài, cảm hứng, cống hiến, làm việc chăm chỉ, tính chính trực, làm việc đến
kiệt sức và nỗ lực, cũng như kỷ luật và sự tháo vát. Một ý tưởng tuyệt vời duy
nhất (ví dụ, điện của Edison) có thể, và thực sự, tạo ra nhiều của cải hơn tổng
sản phẩm của nền kinh tế của tất cả các quốc gia. Những thành tựu to lớn của nước
Mỹ được ghi lại đầy đủ trong tác phẩm Họ
đã tạo ra nước Mỹ (They Made America - Evans, 2004).
[1] Nguyên tắc “Cửa sổ vỡ” (The
Broken Window Principle) nói rằng nếu một chiếc cửa sổ bị phá hỏng, vỡ vụn mà cứ
để vậy không sửa chữa thì những người đi ngang qua sẽ kết luận rằng không ai
quan tâm và không ai chịu trách nhiệm trước hiện trạng này. Rồi không lâu sau,
nhiều cánh cửa sổ khác sẽ bị đập vỡ, dần dà ý thức về sự vô chủ, hỗn loạn sẽ
lan rộng - ND.