Phạm
Nguyên Trường dịch
Cuộc
gặp thượng đỉnh mang tính trình diễn hơn là thực chất. Trong khó khăn mới biết
ai thực sự là bạn. Nhưng trên thực tế Trung Quốc là bạn kiểu gì của Nga?
Vladimir Putin, Tổng thống
Nga, sẽ đón Chủ tịch nước Tập Cận Bình ở Moscow vào thứ Sáu (8 tháng 5 – ND),
muốn nghĩ rằng Bắc Kinh mạnh mẽ hơn và có ảnh hưởng nhiều hơn sẽ là thuốc giải
độc hoàn hảo trước sự thù địch của phương Tây. Mới nhìn thì mọi tín hiệu đều tốt.
Ông Tập sẽ là nhà lãnh đạo thế giới nổi bật nhất tham dự cuộc diễu binh mừng
chiến thắng được tổ chức vào ngày 09 tháng 5, đánh dấu kỷ niệm lần thứ 70 chiến
thắng phát xít Đức.
Lãnh đạo các nước Mỹ, Anh, Đức
và Pháp tẩy chay sự kiện này nhằm phản đối vụ thôn tính Crimea và việc Nga đưa
quân vào miền đông Ukraine. Ông Putin dường như đang lợi dụng sự vắng mặt của họ
nhằm tạo ra cảm giác rằng nước Nga là nạn nhân và kích động tinh thần dân tộc cực
đoan của người Nga. Sự hiện diện của ông Tập, đảng Cộng sản của ông này cũng sử
dụng lịch sử như là một công cụ của nhà nước, sẽ là một lợi thế lớn.
Nhìn theo cách khác, nước
Nga bị cô lập, khốn khổ vì những biện pháp trừng phạt phương của Tây và nước
Trung Quốc đang trỗi dậy, dường như sẽ là những đồng minh hoàn hảo. Kể từ khi
Nga tổ chức cuộc họp thường niên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình
Dương (Asia-Pacific Economic Cooperation forum) ở Vladivostok vào năm 2012, nước
này đã và đang theo đuổi chính sách hướng về châu Á, như là một cách bảo vệ nhằm
chống lại thái độ thù nghịch của châu Âu. Trung Quốc, nước tiêu thụ năng lượng lớn
nhất thế giới, và Nga, nước xuất khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, đã ký hợp đồng
khi đốt kéo dài nhiều năm, có giá trị tới 400 tỷ USD.
Có lẽ ông Putin hy vọng rằng
hợp đồng đó có thể giúp bảo vệ nước Nga tránh được những thiệt hại do những biện
pháp trừng phạt của phương Tây gây ra. Tuy nhiên, trong thâm tâm chắc chắn ông biết
rằng Bắc Kinh sẽ không cho Moskva bất kỳ ưu đãi nào. Mặc cho những buổi trình
diễn về tình bạn thắm thiết mà chắc chắn sẽ xảy ra trong chuyến thăm của Tập Cận
Bình, mối nghi ngờ lẫn nhau vẫn còn khá sâu đậm.
Có mấy lý do. Các công ty quốc
doanh của Trung Quốc chỉ muốn ký những hiệp định thương mại cứng răn. Ông
Putin, có thể đã để lộ tình cành tuyệt vọng của đất nước mình khi để cho công
ty quốc doanh China National Petroleum Corp (CNPC) đầu tư vào Vankor, một trong
những mỏ dầu được đánh giá cao nhất của nước Nga. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán
đã sa lầy vì vấn đề giá cả. Tương tự như vậy, những hợp đồng về khí đốt giữa giữa
Gazprom và CNPC hồi năm ngoái đã không tiến triển như kế hoạch. Hai bên đã cãi
nhau về việc trả lãi số tiền 25 tỷ USD mà Trung Quốc có thể cho Nga vay để xây
dựng tuyến đường ống.
Nga vẫn nghi ngờ ý đồ của
Trung Quốc trong khu vực Siberia thưa dân, nhất là khi Bắc Kinh nhấn mạnh ưu
tiên phát triển kinh tế ở khu vực phía Tây của nước này. Trên thực tế, Trung Quốc
và Nga vừa là đối tác vừa là đối thủ chiến lược của nhau. Trước hết là ở Trung
Á, khu vực mà Putin cho rằng có ý nghĩa sống còn đối với lợi ích của Nga. Trung
Quốc đang vung tiền và tập trung chú ý vào khu vực giàu tài nguyên này. Chính
sách “Một vành đai, một con đường” của Bắc Kinh, trong đó có việc tái tạo con
đường tơ lụa đi qua vùng Trung Á đến châu Âu và Bắc Phi, là thách thức trực tiếp
đối với ảnh hưởng của Moskva. Nếu thành công, nó sẽ tạo cho các nước Trung Á những
thị trường xuất khẩu thay thế và giảm sự phụ thuộc của họ vào nước Nga.
Vì tất cả những lý do đó, phương
Tây không cần phải quá lo lắng về việc đẩy Trung Quốc và Nga vào vòng tay của
nhau. Nga rõ ràng là đối tác đàn em và sự khác biệt giữa hai bên cũng lớn như những
những sức mạnh gắn kết họ với nhau. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo hoàn toàn đồng
ý với nhau ở một điểm. Cả Putin và Tập đều nghi ngờ cái mà họ cho là sự truyền bá
dân chủ của phương Tây. Tình hữu nghị giữa hai nước có thể củng cố thêm quan điểm
này và vì vậy mà hai nhà lãnh đạo càng lui vào thế phòng thủ nhiều hơn và những
nước khác sẽ khó làm việc với họ hơn. Phương Tây phải thận trọng để không gây
thêm đối đầu, đối đầu sẽ làm cho hai nước xích lại gần nhau hơn.
Dịch tử nguyên bản tiếng Anh tại địa chỉ: http://www.ft.com/intl/cms/s/0/cd637c7e-f4a8-11e4-8a42-00144feab7de.html#axzz3aLYx1IrG
Đã đăng trên http://www.ijavn.org/2015/05/vntb-putin-va-tap-khong-phai-la-nhung.html
No comments:
Post a Comment