Nếu không có một Thượng Đế trừng phạt thì làm sao người ta lại gặp khổ nạn hay bị bệnh tật?
Trong thời đại Internet, không thể che dấu được bất cứ chuyện gì
Một số nhà huyền môn nói rằng mọi thứ đều được vũ trụ ghi lại, nhưng phải là người tu tập đạt đến “công năng đặc dị” gọi là Túc mệnh thông thì mới thấy được những điều này. Theo truyền thuyết thì dường như trong lịch sử Việt Nam đã từng có một người đạt được công năng như thế. Đó là Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Nhưng hiện nay có thể nói mọi ý nghĩ, lời nói và việc làm của chúng ta đều được mạng Internet toàn cầu ghi lại; mọi người, ở khắp mọi nơi và mọi thời điểm đều có thể truy xuât được. Và như thế một lúc nào đó, chúng ta sẽ phải trả giá cho những hành động sai quấy mà mình đã làm trong quá khứ.
1. Internet như một “vũ trụ” thông tin:
Sự bao phủ rộng lớn: Internet ngày nay đã trở thành một không gian ảo rộng lớn, bao phủ hầu hết mọi khía cạnh của cuộc sống con người. Mọi tương tác trực tuyến, từ việc đăng tải trên mạng xã hội, gửi email, tìm kiếm thông tin, mua sắm trực tuyến, đến các cuộc trò chuyện và giao dịch đều để lại dấu vết kỹ thuật số.
Khả năng lưu trữ khổng lồ: Dung lượng lưu trữ của internet là vô cùng lớn và ngày càng tăng lên. Dữ liệu được tạo ra liên tục và được lưu trữ trên các máy chủ khắp thế giới. Về mặt lý thuyết, rất nhiều thông tin đã được và sẽ tiếp tục được lưu giữ trong thời gian dài. Tính kết nối toàn cầu: Internet kết nối con người trên khắp hành tinh. Mọi hành động trực tuyến đều có tiềm năng tác động đến người khác ở bất kỳ đâu.
2. “Ghi lại” ý nghĩ, lời nói và việc làm:
Lời nói và việc làm trực tiếp: Các bài đăng, bình luận, tin nhắn, email, giao dịch trực tuyến, lịch sử duyệt web,... đều là những ghi chép trực tiếp về lời nói và hành động của chúng ta trên mạng. Chúng có thể được tìm kiếm, chia sẻ và lưu trữ.
Ý nghĩ được thể hiện gián tiếp: Mặc dù internet không thể đọc trực tiếp ý nghĩ của chúng ta, nhưng những gì chúng ta tìm kiếm, những nội dung chúng ta tương tác, những quan điểm chúng ta chia sẻ phần nào phản ánh những suy nghĩ, mối quan tâm và giá trị của chúng ta. Dữ liệu này có thể được các thuật toán phân tích để xây dựng hồ sơ về sở thích và xu hướng của mỗi người.
Dữ liệu ẩn và siêu dữ liệu: Ngoài nội dung trực tiếp, internet còn lưu giữ rất nhiều siêu dữ liệu (metadata) như thời gian, địa điểm, thiết bị sử dụng,... Những dữ liệu này có thể cung cấp thông tin chi tiết về hành vi và thói quen của chúng ta.
3. Trách nhiệm và trách nhiệm giải trình trước “vũ trụ internet”:
Hậu quả hữu hình: Những gì
chúng ta nói và làm trên internet có thể dẫn đến những hậu quả rất thực tế:
Ảnh hưởng đến danh tiếng: Những bình luận tiêu cực, thông tin sai lệch hoặc hành vi không đúng mực có thể lan truyền nhanh chóng và gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng cá nhân hoặc tổ chức.
Hậu quả pháp lý: Các hành vi vi phạm pháp luật trên mạng (phỉ báng, lừa đảo, xâm phạm quyền riêng tư,...) có thể bị truy tố và xử lý theo pháp luật.
Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Lời nói và hành động trên mạng có thể gây rạn nứt hoặc phá vỡ các mối quan hệ cá nhân và chuyên nghiệp.
Mất cơ hội: Hồ sơ trực tuyến tiêu cực có thể ảnh hưởng đến cơ hội học tập, việc làm và các khía cạnh khác của cuộc sống.
Trách nhiệm đạo đức và xã hội: Mặc dù không phải mọi hành vi trên mạng đều bị pháp luật điều chỉnh, chúng ta vẫn có trách nhiệm đạo đức và xã hội đối với những gì mình nói và làm. Sự lan truyền của thông tin sai lệch, ngôn ngữ thù hận, hoặc hành vi bắt nạt trực tuyến có thể gây ra những tác động tiêu cực đến cộng đồng.
“Trả giá” theo thời gian:
Dấu vết kỹ thuật số lâu dài: Một khi thông tin đã được đăng tải lên internet, việc xóa bỏ hoàn toàn là rất khó khăn. Những “dấu vết kỹ thuật số” này có thể tồn tại rất lâu và có thể được tìm thấy lại trong tương lai.
Sự thay đổi nhận thức xã hội: Những hành vi mà ngày nay có thể được chấp nhận có thể bị lên án trong tương lai khi nhận thức xã hội thay đổi. Những gì chúng ta đã đăng tải có thể bị đánh giá lại theo tiêu chuẩn của thời đại sau.
Ảnh hưởng đến thế hệ sau: Những dữ liệu chúng ta tạo ra ngày nay có thể trở thành một phần của lịch sử và có thể được nghiên cứu và đánh giá bởi các thế hệ sau.
Có thể đưa ra ở đây một vài ví dụ. Giết người, cướp ngân hàng hay gây rối trật tự có đông người tham gia thì chỉ sau vài giờ cảnh sát đã tìm được thủ phạm. Thậm chí các tổ chức lừa đảo chuyên nghiệp chuyển địa chỉ sang tận Campuchia, nhưng khi đã quyết tâm thì cảnh sát vẫn có thể nắm đầu được từng tên. Thậm chí những việc làm sai quấy trong quá khứ xa xôi, cứ tưởng rằng xã hội đã quên, nhưng chỉ cần trong hiện tại cần tạo nghiệp xấu là mạng xã hội sẽ truy ra được dấu vết. Rõ nhất là ông Vương Tấn Việt (còn có tên là Thích Chân Quang): chỉ với câu nói: “Thằng ba trợn” mà cộng đồng mạng đã sôi sục, đến mức cơ quan chức năng phải lên tiếng, nói rằng ông ta chưa tốt nghiệp cấp III, và như thế bằng đại học và bằng tiến sĩ của ông ta là giả mạo. Các quan chức ăn hối lộ, không thể nào xoá được dấu vết, trong thời gian vừa qua sộ khám rất nhiều chẳng phải là bài học nhãn tiền hay sao? Các diễn viên, nghệ sĩ, bác sĩ… từng quảng cáo cho sữa giả, thuốc giả đã và đang phải trả giá: mất bạn bè, mất uy tín, thân bại danh liệt chẳng phải là bài học nhãn tiền hay sao?
Trong thời đại Internet toàn cầu, với chiếc điện thoại thông minh kè kè bên cạnh và camera an ninh, cả công lẫn tư, giăng đầy khắp nơi, cuộc sống của mỗi người tưởng là riêng tư nhưng thật ra chúng ta đang đi lại, nói năng, hành động ngay trên sân khấu, trước mắt chúng sinh và Thần Thánh tất cả các cõi. Bài học: Không muốn lãnh nghiệp quả thì đừng tạo nghiệp mới.
4. So sánh với trách nhiệm giải trình trước “vũ trụ” theo quan niệm huyền môn:
Tính vô hình và tự nhiên: Trong quan niệm huyền môn, sự “ghi lại” của vũ trụ và sự "trả giá" thường mang tính vô hình, liên quan đến các quy luật tự nhiên hoặc các nguyên tắc đạo đức phổ quát.
Thời gian không giới hạn: Nghiệp báo hoặc những hậu quả tinh thần có thể kéo dài qua nhiều kiếp sống.
Cơ chế tự điều chỉnh: Vũ trụ được xem là có cơ chế tự điều chỉnh để duy trì sự cân bằng.Điểm tương đồng và khác biệt:
Tương đồng: Cả hai quan điểm đều cho thấy rằng mọi hành động đều có hậu quả, dù là hữu hình hay vô hình, và chúng ta đều phải chịu trách nhiệm cho những gì mình gây ra.
Khác biệt: “Vũ trụ internet” là một hệ thống do con người tạo ra và vận hành, với cơ chế ghi lại và truy xuất thông tin cụ thể. “Vũ trụ” theo quan niệm huyền môn mang tính trừu tượng và dựa trên các quy luật tâm linh.
Kết luận
Internet, với khả năng ghi lại gần như mọi ý nghĩ, lời nói và việc làm của chúng ta, đang tạo ra một hình thức “vũ trụ” thông tin mới, nơi chúng ta phải đối mặt với những trách nhiệm và trách nhiệm giải trình hữu hình và ngày càng rõ ràng. Dù không hoàn toàn giống với quan niệm huyền môn về sự ghi lại của vũ trụ, nó cho thấy một khía cạnh thực tế của việc mọi hành động đều để lại dấu vết và có thể dẫn đến những hậu quả trong tương lai. Việc nhận thức được điều này có thể giúp chúng ta hành xử một cách cẩn trọng và có trách nhiệm hơn trong thế giới kỹ thuật số ngày nay.
No comments:
Post a Comment