February 8, 2020

Một bài báo viết về một tờ báo !

Nguyên Tống


Mấy hôm nay bà con râm ran về một bài báo có cái tít rất tối nghĩa "Đảng tự mình ngày càng xứng đáng trở thành dân tộc". Nghe tác giả là TS Nhị Lê- nguyên Phó TBT tạp chí cộng sản giải nghĩa thì càng tá hoả vì hoá ra cái sự tối nghĩa đó là do ông ta bê ra từ Tuyên ngôn Đảng CS. Mà tuyên ngôn đảng CS lại... là lời ông Mác. Tầm soát lại lời ông Mác thì... khốn nạn thay, không phải ông Mác nói tối nghĩa mà là do... bản dịch sang tiếng Việt của Nhà xuất bản Sự thật... sai sự thật. Vậy mà mọi người cứ rả rả nói và hiểu theo cái sai đó đến tận bây giờ?!
Mình nghĩ, có lẽ cần rà soát lại toàn bộ các bản dịch Mác Lê chứ với trình độ dịch như vậy thì không khéo đảng ta đang đi theo con đường của... ông phiên dịch chứ không không phải con đường của ông Mác hay ông Lê nin mất?!

Hài nữa là ông Nhị Lê căn cứ vào cái tối nghĩa đó mà vẫn cứ đẻ ra được cả một bài báo ca ngợi rồi lại thêm 1 bài cắt nghĩa cho cái sự... vô nghĩa đó mới tài, đúng là "bậc thầy" về... ngôn chưởng. Nó làm mình liên tưởng đến sự học gạo, học vẹt của cậu bé cứ gào lên mà không hiểu bản chất "rắn là loài bò, rắn là loài bò,... sát không chân, sát không chân..."

Thôi, phải nói đến sở cứ, không thì các bạn lại bảo mình nói khơi khơi vô căn cứ nhé. Trong bản tiếng Anh (cho nhiều người đọc hiểu và đã so sánh với nguyên bản tiếng Đức) thì đoạn đó thế này:

Since the proletariat must first of all acquire political supremacy, must rise to be the leading class of the nation, must constitute itself the nation, it is so far, itself national, though not in the bourgeois sense of the word.

Được dịch thành:

Vì giai cấp vô sản mỗi nước trước hết phải giành lấy chính quyền, phải tự vươn lên thành giai cấp dân tộc, phải tự mình trở thành (một phần của - PNT thêm) dân tộc, tuy hoàn toàn không phải theo cái nghĩa như giai cấp tư sản hiểu."

Must rise to be the leading class of the nation nghĩa là "phải vươn lên trở thành thành phần dẫn dắt (giai cấp lãnh đạo) dân tộc" chứ không phải "vươn lên thành giai cấp dân tộc". Làm gì có cái gọi là "giai cấp dân tộc"?

Constitute itself the nation nghĩa là "Tự mình mang tầm vóc của dân tộc" thì bị bỏ qua không dịch?!
Và itself national phải là "tự mình mang tính dân tộc" chứ ai lại dịch bất cần ngữ nghĩa và ngữ pháp, tính từ thành danh từ: "Tự mình trở thành dân tộc"?

Mệnh đề đầu không liên quan đến dân tộc nhưng có tính định hướng cho đoạn sau và tuy chỉ có vài từ mà cũng bị dịch sai 2 chỗ và sai luôn bản chất: Since the proletariat must first of all acquire political supremacy nghĩa là "Vì giai cấp vô sản (không hề có từ "mỗi nước") trước tiên phải có được uy quyền chính trị (chứ không phải là "phải giành được chính quyền").

Người ta bảo trước hết phải có uy quyền uy tín chính trị đã rồi làm gì thì làm, ông phiên dịch lại xui là cướp chính quyền đã, còn uy tín, năng lực lãnh đạo hay cái gì nữa thì để sau... thì có chết người không???

Mình dịch lại toàn đoạn này để thấy dịch thuật sai tai hại đến mức nào (4 mệnh đề trong 1 câu sai cả 4):

Vì giai cấp vô sản trước hết phải có được uy quyền về chính trị, phải tự vươn lên thành giai cấp dẫn dắt dân tộc, phải tự mình mang tầm vóc dân tộc, cũng có nghĩa là tự nó (đã) phải mang (sẵn) tính dân tộc, tuy không phải theo cái nghĩa như giai cấp tư sản hiểu từ này."

Ông Mác đã lường trước là giai cấp tư sản không hiểu đúng từ (dân tộc-tính dân tộc) này, nhưng có lẽ ông không ngờ giai cấp vô sản tại VN cũng hiểu sai toét một cách tai hại như vậy

🙂

Nguồn: https://www.facebook.com/nguyen.tong.69/posts/10222164431957046

3 comments:

  1. Ông Trường dịch "constitute itself the nation" thành "tự mình mang tầm vóc của dân tộc" cũng là sai. Phải là "tự mình trở thành một bộ phận/phần của dân tộc".

    ReplyDelete
    Replies
    1. Tôi cũng nghĩ như bạn Phan Minh Ngọc, chọn cái nghĩa của "constitute" là "Be (a part) of a whole".

      Delete
    2. Xin đọc lại, tôi không dịch, người dịch là Nguyên Tống. Nhận xét này có thể đúng.

      Delete