Richard N. Haass
Phạm Nguyên Trường dịch
Đối với tất cả những người
đã ngoài 60 tuổi và thường xuyên theo dõi tình hình thế giới thì thuật ngữ “hai
nước Trung Quốc” làm người ta nhớ lại cuộc cạnh tranh diễn ra sau năm 1949 về
việc công nhận về mặt ngoại giao do Trung Quốc đại lục (Đỏ) và Đài Loan tiến
hành, hay, chính thức hơn, được tiến hành bởi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Cộng
hòa Trung Hoa. Đầu những năm 1970, hầu như tất cả các nước đều ủng hộ đòi hỏi của
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa rằng chỉ có nước này mới được công nhận là chính phủ
có chủ quyền hợp pháp của Trung Quốc. Trung Hoa đại lục đơn giản là quá lớn và
quá quan trọng về kinh tế và chiến lược, không ai dám xa lánh.
Hiện nay, một một câu hỏi mới,
câu hỏi khác hẳn về “hai nước Trung Quốc” lại xuất hiện. Câu hỏi tập trung vào sự
kiện là Trung Quốc có phải là quốc gia hùng mạnh, với tương lai đầy hứa hẹn mặc
dù có những khó khăn trong ngắn hạn, hay đây là đất nước đang gặp phải vấn đề nghiêm
trọng về cơ cấu và tương lai là không chắc chắn. Nói tóm lại, hiện nay thoáng
nhìn đã có thể thấy hai nước Trung Quốc khác hẳn nhau. Nhưng cái nào sẽ thắng
thế?