March 31, 2014

Ricardo Hausmann – Tại sao các nước dân chủ lại giàu có?


Phạm Nguyên Trường dịch

Khi Adam Smith vừa tròn 22 tuổi, ông đã tuyên bố một câu nổi tiếng rằng, “Đưa một nhà nước từ tình trạng man rợ nhất đến tình trạng giàu sang nhất không đòi hỏi gì nhiều, đấy là hòa bình, thuế thấp và thái độ khoan dung trong việc thực thi công lý: tất cả những thứ khác sẽ xảy ra trong tiến trình tự nhiên của sự vật”. Hôm nay, gần 260 năm sau, chúng ta biết rằng không có gì xa sự thật đến như thế.

March 29, 2014

Bí ẩn tâm hồn Nga (Bài 1)


Phạm Nguyên Trường dịch

Trên tờ báo mạng viết bằng tiếng Anh Russia Profile cách đây 4 năm xuất hiện một bản báo cáo đặc biệt về quan niệm hiện đại về “Tâm hồn Nga”. Trong 15 bài báo, các tác giả là người Nga và người nước ngoài đã phân tích, từ nhận thức đương đại, quan điểm đã tồn tại gần 150 năm của những người cầm bút viết về nước Nga. Những phân tích này có thể giúp chúng ta hiểu sâu hơn các diễn biến đang diễn ra trong sự kiện được gọi là "Khủng hoảng Krym" và tình thế đầy nguy cơ leo thang trong quan hệ giữa Nga và các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ, với Ukraine là sân khấu chính trị. Người dịch sẽ lần lượt giới thiệu bản báo cáo này.

Người dịch

March 26, 2014

Tony Blair - Giáo dục là vấn đề an ninh


Phạm Nguyên Trường dịch
Tháng 11 năm ngoái, sau 13 năm, lần đầu tiên tôi lại có buổi nói chuyện ở Hội đồng bảo an Liên hiệp quốc. Ấn tượng nhất là tâm trạng đã khác xa ngày xưa. Tháng 12 năm 2000, thế giới dường như khác hẳn. Lúc đó chúng tôi đang cố gắng thiết lập trật tự an ninh mới cho thập kỉ sau khi bức tường Berlin sụp đổ. Dĩ nhiên là lúc đó cũng có những thách thức. Nhưng bầu không khí nhẹ nhàng, thậm chí là tích cực, khi chúng tôi thảo luận về việc xóa đói nghèo trong thế giới đang phát triển.

March 23, 2014

Mark Adomanis - Nước Nga Đang Phải Trả Giá Đắt Cho cuộc Xâm Lăng Crimea



Phạm Nguyên Trường dịch

Chúng ta vẫn phải chờ và xem quan hệ giữa Nga và phương Tây xấu đến mức nào: khá nhiều thứ còn phụ thuộc vào những việc sẽ xảy ra trong vài tuần tới ở Ukraine, đặc biệt Nga sẽ hành động hung hăng đến mức nào ở các thành phố phía Đông như Lugansk, Donetsk và Kharkiv. Liệu Moscow có chấp nhận kết quả của “cuộc trưng cầu dân ý” ngày hôm qua và chính thức sáp nhập Crimea hay không cũng là tác nhân vô cùng quan trọng.

March 21, 2014

Dominique Inchauspé – Con đường dẫn tới chế độ dân chủ



Phạm Nguyên Trường dịch


Tổ chức Freedom House, chuyên tiến hành phân tích sự phát triển của chế độ dân chủ trên thế giới, mới đây đã công bố công trình nghiên cứu tiếp theo về “tự do và hòa bình.” Trong đó chia các nước thành “tự do”, “tự do một phần” và “không tự do”. Về lâu dài, chúng ta đã thấy sự tiến bộ đáng kể vào cuối thế kỉ trước - đầu thế kỷ này, ổn định hơn và cuối cùng là sự thụt lùi nho nhỏ trong những năm gần đây.

March 20, 2014

Timothy Snyder – Lực Lượng Cực Hữu Và Những Hành Động Của Nga ở Krym



Phạm Nguyên Trường dịch
Nhà chức trách Nga tuyên bố rằng họ can thiệp vào Ukraine vì có những mối đe dọa mang tính phát xít do các nhà chức trách mới tại Kiev gây ra. Arseniy Yatseniuk, một nhà kĩ trị theo khuynh hướng bảo thủ, đang dẫn dắt chính phủ Ukraine. Cuộc cách mạng ở Ukraine được dân chúng thuộc mọi tầng lớp xã hội và mọi xu hướng chính trị tham gia. Người ta đã nống lên rằng những người chiến đấu với cảnh sát chống bạo loạn trong những tuần cuối cùng của cuộc cách mạng, khi chính quyền ở Ukraine sử dụng những biện pháp như bắt cóc, tra tấn, và bắn vào dân chúng, là lực lượng cực hữu. Các thành viên của đảng cánh hữu, Đảng Svoboda, chỉ giữ vài chức vụ trong chính phủ mới, trong khi các đảng chính trị thông thường và những người có những quan điểm khác giữ nhiều chức vụ hơn hẳn. Cuộc bầu cử trong mùa xuân này sẽ chứng tỏ rằng cánh cực hữu chỉ được một số lượng hạn chế cử tri trong xã hội Ukraine ủng hộ. Trong các cuộc thăm dò ý kiến ​​được tổ chức nhân cuộc bầu cử tổng thống được dự kiến ​​vào ngày 25 tháng 5 tới, các nhà lãnh đạo của cánh cực hữu ở Ukraine chỉ được từ 2 đến 3 phần trăm công dân Ukraine ủng hộ mà thôi. Không có người nào trong số các ứng cử viên hàng đầu có chút gì đó tương tự như những người dân tộc chủ nghĩa. Nếu cuộc bầu cử được tổ chức, người chiến thắng có thể sẽ là một ông trùm sôcôla hay một cựu võ sĩ quyền Anh hạng nặng, cả hai đều còn lâu mới là những người dân tộc chủ nghĩa.

March 17, 2014

Mary McAleese - Châu Âu tăng đầu tư cho giáo dục



Phạm Nguyên Trường dịch

Trong khi tiến hành phân bố ngân sách châu Âu giai đoạn 2014-2020, các chính phủ EU đã có quyết định thông minh là gia tăng đầu tư cho giáo dục và nghiên cứu – họ chỉ làm như thế với hai lĩnh vực này mà thôi.

Châu Âu đang phải vật lộn với những thách thức cực kì to lớn – to lớn đến mức không nước nào có thể tự mình giải quyết đước. Đối mặt với khủng hoảng kinh tế, thất nghiệp lan tràn, và sự cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các nền kinh tế đang phát triển, châu Âu phải thích nghi với những cải tiến về công nghệ và cách làm việc mới – trong khi dân số đang già đi lại tạo ra những căng thẳng mới đối với ngân sách công vốn đã cạn kiệt rồi. Trong bối cảnh dễ đổ vỡ như thế, EU phải tập trung vào giáo dục nhằm nuôi dưỡng tài năng và tiềm lực của người dân và bằng cách đó thúc đẩy được sự phục hồi về kinh tế và xã hội.

March 14, 2014

Bruce Rottman – Nhân trị hay pháp trị?



Phạm Nguyên Trường dịch

Nhân trị rất hấp dẫn, nhưng pháp trị cho chúng ta hòa bình và thịnh vượng.


Tôi tự nghĩ mình là một người tử tế. Tôi có lí lịch trong sạch, mặt mũi sáng sủa, gia đình tử tế. Tôi thường đi lễ. Tôi đã tốt nghiệp đại học. Thậm chí tôi còn giảng dạy tại những buổi hội thảo ở FEE (Quĩ giáo dục về kinh tế - ND) mấy năm nay rồi. Đôi khi tôi nghĩ rằng đáng lẽ tôi phải là một nhà cầm quyền tốt, nhất là khi tôi tự so sánh mình với một loạt các chính khách hiện nay. Chính quyền của ông Rottman nghe khá hấp dẫn đấy chứ.
Nhưng bạn không được thích sự cai trị của Rottman – đặc biệt là nếu bạn có thể lựa chọn phương án pháp trị.

March 13, 2014

Jamie Metzl - Trở lại tương lai ở Ukriane và châu Á



Phạm Nguyên Trường dịch
Cùng với việc quân đội Nga chiếm đóng lãnh thổ Ukraina và Hải quân Trung Quốc thả neo ở vùng lãnh hải Philippines trong biển Nam Trung Hoa [biển Đông – ND], thế giới hiện đang bước vào giai đoạn nguy hiểm.
Về mặt địa chính trị, Nga và Trung Quốc đang tái lập các tiêu chuẩn của thế kỉ XIX, đấy là khi các quốc gia cạnh tranh với nhau bằng cách tích lũy sức mạnh cứng trong hệ thống của chủ nghĩa dân tộc không kiềm chế và chủ quyền quốc gia cứng nhắc. Thật vậy, Tổng thống Nga Vladimir Putin dường như đang tìm cách tái lập bản đồ thế kỷ XIX của thời Sa hoàng, bằng cách nắm chặt Crimea, Abkhazia, Nam Ossetia, và những khu vực khác của đế chế cũ bằng mọi giá.

March 11, 2014

Jeffrey D. Sachs – Kỉ nguyên phát triển bền vững


Phạm Nguyên Trường dịch

Các khóa học trực tuyến toàn cầu là một phần của cuộc cách mạng thông tin đang diễn ra trên toàn thế giới - một cuộc cách mạng đang định hình lại một cách căn bản nền giáo dục đại học, quan trọng nhất là tạo ra những con đường mới để cho nhiều người trên toàn thế giới tiếp cận được với nền giáo dục đại học.